Er zijn nogal wat termen in de wijnwereld die duurzaamheid impliceren en nog meer certificerende instanties met bijbehorende labels die toezien op de beloftes die producenten doen aangaande hun werkwijze.Duurzaamheid, in de wijnwereld vaker omschreven met de Engelse term ‘sustainable’, is het breedste begrip dat een aantal zeer verschillende elementen samenvoegt. Biologisch of biodynamisch werken in de wijngaard en/of de kelder kan een rol spelen, maar is over het algemeen geen vereiste. Daarnaast zijn ook zelfvoorziening van energie, gebruik van flessen met een lager gewicht, minder gebruik van plastic en het welzijn van medewerkers van belang. Vaak zetten producenten in op een of enkele speerpunten van hun duurzaamheid en gebruiken dit in hun communicatie naar de consument. Daarbij worden zij vaak geholpen door (meestal lokaal georganiseerde) certificerende instanties.
Een biologische werkwijze (‘organic’ in het Engels) is veel concreter te omschrijven en controleren. Het doel is in dit geval het verbeteren van de biodiversiteit en een verminderde impact van de wijnbouw op de natuur. Dit wordt bereikt door alleen natuurlijke hulpmiddelen te gebruiken in de wijnbouw, chemische bestrijdingsmiddelen en mest zijn uit den boze. In de praktijk komt het erop neer dat wijnmaker alleen middelen mag gebruiken die op een goedgekeurde lijst staan vermeld. Toezicht vindt plaats door certificerende instanties, waarvan de ‘Organic Agriculture Europe’ (de sterretjes in de vorm van een blaadje) de bekendste is. Door de hoge kosten van certificering zullen veel boeren verkondigen dat zij biologisch werken zonder gecertificeerd te wijn. In dat geval komt het aan op vertrouwen, bij Cave de l’Est ben ik altijd op de hoogte van de werkwijze van een producent.
Een biodynamische werkwijze is gebaseerd op de filosofie die Rudolf Steiner begin vorige eeuw ontwikkelde. Er worden geen chemische middelen gebruikt dus de methode is per definitie biologisch. De filosofie ziet de wijngaard echter als een organisme binnen het holistische systeem van de aarde, planten, dieren en kosmos. Het doel is de wijngaard van nature zo sterk mogelijk te maken zodat negatieve invloeden van buitenaf geen kans hebben (en dus ook niet bestreden hoeven worden). De effecten van de biodynamische landbouw zijn wetenschappelijk niet of nauwelijks vast te stellen, al hebben veel overtuigde wijnmakers deze bewijzen niet nodig. Zij zien de bodemgesteldheid en biodiversiteit toenemen en zijn enthousiast over de kwaliteit van de geoogste druiven. Certificerende instanties zijn onder andere Demeter en Biodyvin.
De bovenstaande teeltmethoden zijn in de smaak van de wijn niet terug te proeven, al zullen wijnmakers betogen dat de kwaliteit van hun wijn beter is. In natuurwijnen, vin nature(l), natural wine, etc. is de gekozen werkwijze vaak weldegelijk terug te proeven in de wijn! Dit komt omdat deze methode, met een geniaal gekozen naam, vooral ook betrekking heeft op de werkwijze in de kelder. Wettelijk is er niks vastgelegd, dus een natuurwijn hoeft niet gemaakt te zijn van biologische of biodynamisch geteelde druiven, laat staan dat de wijn gecertificeerd hoeft te zijn. Vaak wordt een biologische of biodynamische werkwijze wel als natuurlijker beschouwd, maar dit is aan eenieder om voor zichzelf te bepalen. In de kelder worden in het geval van natuurwijn menselijke interventies zoveel mogelijk vermeden, de wijn wordt zoveel mogelijk zijn natuurlijke ontwikkeling gegund. Een natuurwijn zal (over het algemeen) vergist zijn met de van nature op de druiven en in de kelder aanwezige gisten, niet gefilterd en/of geklaard zijn en gedurende het gehele proces weinig of geen behandelingen met sulfiet hebben gekregen.
Deze keuzes in de kelder hebben (afhankelijk van de mate van toepassing) invloed op de stijl van de wijn, deze krijgt een ‘wilder’ karakter: het fruit raakt op de achtergrond en maakt plaats voor andere aroma’s. Deze invloed kan gewenst of ongewenst zijn, dat is aan iedereen om voor zichzelf te bepalen! Het is mijn stellige overtuiging dat op iedere bovenstaande werkwijze prachtige wijnen kunnen worden gemaakt. Een wijnspeciaalzaak zal altijd op de hoogte zijn van de werkwijze van een producent en heeft als het goed is ook al zijn wijnen geproefd. Vertel wat je lekker vindt, vraag adviezen, probeer eens wat uit!
Dit is een blog van Cave de l'Est. Vind je het leuk om content over wijn en terroir ook op je eigen website te delen? Neem contact met ons op voor een samenwerking!
Lees alle andere blogs!
